به نقل از «مهر»

نگاهی به زندگی و کارنامه احمد سمیعی گیلانی

تاریخ انتشار: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۴۶۰۴۸

به گزارش خبرگزاری مهر، احمد سمیعی (گیلانی) بهمن‌ ۱۲۹۹ در محله قدیمی سنگلج (کوچه افشارها) تهران متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در رشت گذراند. سپس در امتحان ورودی سال ۱۳۱۸ دانشکده فنی شرکت کرد و با احراز رتبه اول پذیرفته شد، لیکن به فاصله حدود یک ماه از تحصیل در آن دانشکده منصرف شد و، با گذراندن امتحان ورودی، تحصیلات عالیه خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران آغاز کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در همین زمان، در انستیتوی روزنامه‌نگاری، که جنب دانشکده حقوق تأسیس شده بود، شرکت کرد. خرداد ۱۳۲۱، دروه کارشناسی را با اخد مدال درجه یک علمی به پایان برد و، به انتخاب و تشویق استاد بدیع‌الزمان فروزانفر، در مهرماه‌ همان سال وارد دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی شد، ولی به علت گرفتاری‌های معاشی و سیاسی نتوانست این دوره را با پی‌گیری طی کند و فقط ۸ شهادت‌نامه از ۱۰ شهادت‌نامه آن را به تفاریق گذراند.

سمیعی در سال ۱۳۲۱ به خدمت راه‌آهن دولتی ایران درآمد. اشتغال او در راه‌آهن دولتی ایران، براثر گرفتاری‌های متناوب سیاسی و حدود پنج سال زندگی در حال تواری و بیش از سه سال حبس، با وقفه‌ها و فترت‌های چندماهه تا چندساله قرین بود. سرانجام ساواک طی نامه محرمانه‌ای اعلام کرد که «ادامه خدمت» او «در راه‌آهن به مصلحت نیست» که، بر اثر آن، حکم آماده به خدمت وی در مهر ۱۳۴۶ صادر شد. او پس از ده سال، در مهر ۱۳۵۶، بازنشسته شد.

وی در سال‌های «آمادگی به خدمت»، به شغل ویراستاری در مؤسسه انتشارات فرانکلین و سازمان ویرایش و تولید دانشگاه آزاد ایران اشتغال داشت. در فرانکلین، دبیری «مجموعه سخن پارسی» را ضمن خدمات دیگر بر عهده گرفت. از این مجموعه ۱۱ عنوان انتشار یافت که عموماً به صورت کتاب درسی دانشگاهی درآمد. در همین دوران، به دعوت استاد زرین‌کوب، در دانشگاه تهران (دانشکده ادبیات و علوم انسانی)، چند صباحی، به تدریس دروس ادبی پرداخت. وی در دوره‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت آموزش ویراستاری نیز درس ویرایش زبانی و آیین نگارش را برعهده گرفت و از این راه در تربیت نسلی از ویراستاران جوان سهیم شد.

در سال‌های پس از انقلاب اسلامی نیز، سمیعی در بنگاه ترجمه و نشر کتاب، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، مرکز نشر دانشگاهی، بنیاد دایره‌المعارف اسلامی و انتشارات سروش به خدمات ویراستاری مشغول بود و در دانشگاه گیلان، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد گیلان)، آیین نگارش و ادبیات تدریس کرد.

از ترجمه‌های او دلدار و دلباخته: ژرژساند، خیالپروری‌ها: ژان ژاک روسو، سالامبو: گوستاو فلوبر – که در ایام محبس ترجمه شدند – و برادرزاده رامو و نظر خلاف عرف درباره هنرپیشگان: دیدرو، چیزها: ژرژ پرک، چومسکی: جان لاینز، ساخت‌های نحوی: چومسکی، کنفوسیوس: کارل یاسپرس، مسیح: کارل یاسپرس، داتا گنج‌بخش: شیخ عبدالرشید، هزیمت: ویلیام لوئیس و مایکل له‌دین را باید نام برد. از آثار تألیفی او نیز ادبیات ساسانی، آیین نگارش، شیوه‌نامۀ دانشنامه جهان اسلام، نگارش و ویرایش و مقاله‌هایی عمدتاً در زمینه نقد و تحقیق ادبی و آداب و فنون ویراستاری قابل ذکر هستند.

وی در تاریخ ۱۳۷۰/۴/۲۵ به عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب پارسی انتخاب شد و مسوولیت سردبیری نامه فرهنگستان، مدیریت گروه نشر آثار و گروه ادبیات معاصر به او محول شد.

مراسم نکوداشت این استاد ادبیات و زبان فارسی امروز چهارشنبه یازدهم بهمن‌ در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار می‌شود.

کد خبر 6009993 فاطمه میرزا جعفری

منبع: مهر

کلیدواژه: فرهنگستان زبان و ادب فارسی احمد سمیعی گیلانی زبان فارسی ادبیات فارسی کتاب و کتابخوانی معرفی کتاب چهل و یکمین جایزه کتاب سال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران دفاع مقدس هجدهمین جشنواره شعر فجر انقلاب اسلامی ایران جشنواره ملی اسباب بازی وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی انتشارات سوره مهر جایزه کتاب سال معرفی نشریات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۴۶۰۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (16 اردیبهشت)

من ترک عشق شاهد و ساغر نمی‌کنم
صد بار توبه کردم و دیگر نمی‌کنم

باغ بهشت و سایه طوبی و قصر و حور
با خاک کوی دوست برابر نمی‌کنم

تلقین و درس اهل نظر یک اشارت است
گفتم کنایتی و مکرر نمی‌کنم

هرگز نمی‌شود ز سر خود خبر مرا
تا در میان میکده سر بر نمی‌کنم

ناصح به طعن گفت که رو ترک عشق کن
محتاج جنگ نیست برادر نمی‌کنم

این تقویم تمام که با شاهدان شهر
ناز و کرشمه بر سر منبر نمی‌کنم

حافظ جناب پیر مغان جای دولت است
من ترک خاک بوسی این در نمی‌کنم

تفسیر :

انسان قابل اعتمادی هستید و وفای به عهد از خصلت های نیکوی شما است. به خاطر صداقت و دل پاکی که دارید هرگز سراغ نیرنگ بازی و فریبکاری نمی روید، همین ها باعث شده بین مردم محبوب باشید.

افراد حسود به دنبال آسیب زدن به شما هستند، مراقب آن ها باشید و به خداوند توکل داشته باشید که پیروزی حتمی است.

زندگی نامه حافظ

حافظ، شاعر فارسی زبان قرن هشتم هجری بوده که در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدر او بهاءالدین محمد نام داشت که در دوران کودکی حافظ، از دنیا رفت. حافظ در دوران نوجوانی شاگرد نانوا بود و به‌همراه مادرش زندگی سختی را سپری می‌کرد. گفته می‌شود او در اوقات فراغت خود به مکتب‌خانه‌ای که نزدیک نانوایی بود می‌رفت و خواندن و نوشتن را از همان جا فراگرفته است. او در مجالس درس علما و بزرگان زمان خود شرکت می‌کرد و نیز‌زمان برای کسب درآمد به کارهای سخت و طاقت فرسا می‌پرداخت. خانه حافظ در محله شیادان شیراز بود.

این شاعر بزرگ در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی مسلط شد و در دهه بیست زندگی خود به یکی از مشاهیر علم و ادب سرزمین خود تبدیل شد. جالب است بدانید که او قرآن را به‌طور کامل حفظ بود و به همین خاطر تخلص حافظ را برای او انتخاب کردند. شمس الدین محمدبن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی حدود چهل سال در حوزه درس استادان آن زمان از قبیل قوام الدين عبدالله، مولانا بهاء الدين عبدالصمد بحرآبادی، مير سيد شريف علامه گرگانی، مولانا شمس الدين عبدالله و قاضی عضدالدين عيجی  شرکت می‌کرد و به همین خاطر به اکثر دانش‌های زمان خود مسلط بود.

حافظ در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد و شغل دیوانی را برای خود انتخاب کرد. او علاوه بر شاه ابواسحاق، در دربار شاهان دیگری همانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور پیدا کرده بود. حافظ از طریق دیوانی امرار معاش می‌کرد و شاعری شغل اصلی او نبود. جالب است بدانید که بزرگ‌ترین گناه از نظر حافظ، ریاکاری و مردم‌فریبی بود. حافظ در دوران زندگی خود اشعار به‌ویژه غزلیات بسیار زیبا و معنی‌داری سروده است که نیز‌اکنون پس از گذشت قرن‌ها از آن، بوی تازگی داده و خواندنش آرامش‌بخش است. دیوان اشعار حافظ شامل غزلیات، قصیده، مثنوی، قطعات و رباعیات می‌شود.

حافظ در دوران جوانی عاشق دختری به نام شاخه نبات شد؛ البته برخی بر این عقیده‌اند که نام همسر حافظ نسرین بود و او این نام را به‌دلیل شیرین زبانی معشوقه‌اش به او اختصاص داده است. او برای رسیدن به معشوقه‌اش، ۴۰ شبانه روز را به‌طور مستمر در آرامگاه باباکوی شب زنده‌داری کرده و به دعا پرداخت. سپس، با شاخه نبات ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بود. حافظ تنها یک بار ازدواج کرد و پس از مرگ همسرش مجرد ماند. به همین خاطر بسیاری از عارفان و عاشقان، عشق مقدس و واقعی را در حافظ جستجو می‌کنند. پسر این شاعر بزرگ نیز در دوران جوانی در راه سفر نیمه‌کاره به هند همراه پدرش از دنیا رفت.

در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ است و هر ساله در این روز مراسم بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگرانی در سراسر دنیا روی آرامگاهش در شهر شیراز برگزار می‌شود.

 

آثار حافظ

دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چند قصیده است که آن را در در ۵۰ سال از زندگی خود سروده است؛ یعنی به‌طور متوسط در هر سال تنها ۱۰ غزل سروده است؛ زیرا او در لحظاتی خاص به سرودن اشعار خود می‌پرداخت و تمرکز خود را روی خلق آثاری ناب گذاشته بود که شایسته مقام معشوق باشد. این نکته بسیار قابل‌توجه و تامل‌برانگیز بوده و به همین خاطر دیوان او را به یک کتاب خاص و خواندنی تبدیل کرده است. دیوان حافظ بیش از ۴۰۰ بار به زبان فارسی و زبان‌های دیگر دنیا به چاپ رسیده است. حافظ لقب ماهرترین غزل‌سرای زبان فارسی را نیز با اقتدار از آن خود کرده و تک بیت‌های او بسیار درخشان و تماشایی است.

شاید تعبیر کردن یا قدرت تاویل پذیری را بتوان از مهم‌ترین خصوصیات اشعار حافظ به حساب آورد؛ زیرا هر کس که دیوان حافظ را باز کرده و غزلی از آن می‌خواند، با توجه به شرایط روحی خود برداشت متفاوتی از آن می‌کند؛ به‌گونه‌ای که حافظ آن شعر را فقط برای حال آن لحظه او سروده است. در اشعار حافظ، تناسبات هنری به شکلی ظریف و دقیق رعایت شده‌اند و ایهام و ابهام را به جا و درست به کار برده است. در برخی از اشعار حافظ، زبان طنز نیز به کار گرفته شده تا ناگفته‌ها به کمک زبان طنز بیان شود.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (15 اردیبهشت)